Wat is Complex Regionaal Pijnsyndroom (CRPS)?
Complex Regionaal Pijn Syndroom (CRPS) is (chronische) pijnaandoening die wordt gekenmerkt door pijn en veranderingen in kleur en temperatuur van de huid. Ook is er vaak sprake van zwelling. Andere symptomen die kunnen optreden zijn bewegingsbeperkingen, een verandering in het zweetpatroon, verkramping van handen en voeten (dystonie), en veranderingen in huid, haargroei en nagelgroei. CRPS stond voorheen bekend onder de naam posttraumatische dystrofie (PD), Südeckse dystrofie of sympathische reflexdystrofie. CRPS ontstaat meestal in reactie op een ongeval (zoals een breuk of verstuiking) of een operatie. Soms is er echter geen duidelijke aanleiding te vinden. Meestal is de arm of het been aangedaan, maar CRPS kan ook op andere plaatsen of op meerdere plaatsen tegelijk voorkomen. Er wordt onderscheid gemaakt tussen CRPS type 1 (CRPS 1), zonder zenuwschade en CRPS type 2 (CRPS 2), met zenuwschade.
 |
 |
| (CRPS 1) verkrampte arm en hand. | (CRPS 2) verkrampte en opgezwollen voet. |
Hoe vaak komt CRPS voor?
Inmiddels zijn de volgende gegevens bekend:
• per jaar krijgen ongeveer 26 op de 100.000 mensen CRPS: dat komt neer op ongeveer 4300 nieuwe patiënten per jaar in Nederland;
• CRPS komt minimaal 3 keer zo vaak voor bij vrouwen als bij mannen (1 : 3,4);
• CRPS komt relatief het meest voor bij vrouwen in de leeftijd tussen 61-70 jaar;
• CRPS komt het meeste voor bij volwassenen, maar kinderen kunnen het ook krijgen;
• de armen zijn vaker aangedaan dan de benen;
• een fractuur is de meest voorkomende voorafgaande gebeurtenis (in 44% van de gevallen).
Wat zijn de behandelingsmogelijkheden voor CRPS?
Dé behandeling voor CRPS bestaat niet. Bij de behandeling van CRPS worden vele methoden gepropageerd en toegepast. Die zijn niet altijd wetenschappelijk onderbouwd. Wat de meest geschikte behandeling is, hangt daarnaast sterk af van de symptomen van de individuele patiënt. Vanwege de complexiteit is een multidisciplinaire behandeling aan te raden. Bij voorkeur door een team met een chirurg, anesthesist, neuroloog, orthopeed, revalidatiearts, fysiotherapeut en/of ergotherapeut.
Fysiotherapie
Bij een recent ontstane CRPS-I lijkt een meer pijncontingente benadering aangewezen. U oefent dan zo vaak en zoveel als u aankunt met de pijn. Als u veel pijn hebt oefent u minder en als de pijn afneemt weer vaker. Een kortdurende toename van klachten zoals pijn van 1 of 2 uur na de behandeling wordt niet als schadelijk beschouwd. U kunt dan blijven oefenen. De pijncontingente benadering geeft afname van de klachten in de acute fase. Bij de tijdcontingente benadering oefent en beweegt u de arm/been ongeacht de pijn die optreedt. Beide vormen van behandeling kunnen in elkaar overgaan. U zult dan merken dat u eerst voorzichtig binnen de pijngrens oefende en dat dit langzamerhand overgaat in oefenen zonder rekening te houden met de pijn. Absolute immobilisatie van een arm/been is niet goed omdat gedoseerd bewegen de sleutel is voor uw herstel. Naast de behandeling in onze praktijk zijn zowel zelfmassage als het dagelijks uitvoeren van oefeningen thuis van groot belang. De aanbeveling is dat u in een zo vroeg mogelijk stadium oefent waarbij functieherstel voorop staat. In de acute fase zal afhankelijk van de pijnervaring de fysiotherapeut nagaan wat u aankunt in oefening en beweging. In de latere, chronische fase, zal vooral functieherstel uitgangspunt van de behandeling zijn. TENS (transcutane elektrische zenuwstimulatie) kan bij CRPS-I patiënten als aanvullende behandeling worden geprobeerd. Als de TENS een positief effect heeft, wordt aanbevolen hiermee door te gaan. Bij onze praktijk bent u op het juiste adres voor het verbeteren van de controle over uw pijn, het uitdoven van de bron van de waarneming van schadelijke prikkels, het behandelen van een eventuele dysregulatie en het verbeteren van uw dagelijkse vaardigheden.